Anno 1701, giống như sáu bản Anno khác, là một trò chơi chủ yếu dựa trên nền kinh tế của khu định cư do người chơi tạo ra. Người chơi càng có nhiều kỹ năng trong việc duy trì một nền kinh tế cân bằng thì khu định cư của họ sẽ càng thành công. Cũng như các bản Anno khác, người chơi bắt đầu như một quốc gia không tên, phải tiến hành thuộc địa hóa và bành trướng trong thế giới game. Trong khi người chơi đem quân mở mang bờ cõi, các đối thủ khác do máy tính điều khiển đang bành trướng và tăng cường binh lực của họ. Khi người chơi phát triển dần dần thì được quyền tiếp cận các hoạt động cư trú và quân đội cho phép họ xâm chiếm và cuối cùng đánh bại những người chơi khác.

Trò chơi được chia thành năm giai đoạn xã hội: Pioneer (Tiên phong), Settler (Định cư), Citizen (Công dân), Merchant (Thương nhân) và Aristocrat (Quý tộc). Khởi đầu game, tất cả công dân của người chơi đều là những nhà thám hiểm tiên phong. Họ trả ít tiền thuế, và chỉ yêu cầu thực phẩm và một trung tâm thị trấn. Khi đế chế của người chơi phát triển, dân số cũng vậy. Họ bắt đầu nâng cấp (miễn là họ có đủ hàng hóa), trả thêm thuế, nhưng cũng yêu cầu nhiều hàng hóa hơn, như sản phẩm thuốc lá, nước hoa, dầu đèn, và nhiều hơn nữa. Điều quan trọng đối với người chơi là phát triển nhanh chóng, vì không thu được nhiều lợi nhuận cho đến khi đạt đến giai đoạn thương nhân.

Người chơi có thể giao dịch với các đối thủ khác định cư nhân danh Nữ hoàng hoặc với các nền văn hóa nước ngoài. Tất cả các nền văn hóa nước ngoài đều ở trên các đảo nhỏ hoặc vừa và không thể rời khỏi đảo của họ. Anno 1701 gần như hoàn toàn tập trung vào thương mại và kinh tế, chỉ chừa chút ít cho phần chiến thuật chiến tranh. Chiến đấu đã được đơn giản hóa ở một số khía cạnh so với phiên bản Anno trước đó (Anno 1503), điều này khiến game ít rắc rối hơn và ít khó khăn hơn cho người chơi mới.